Asya Hunları’nın, Kök Türkler’in ve Uygurların coğrafi, siyasal, ekonomik ve kültürel özelliklerini karşılaştırınız.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Asya Hunları’nın, Kök Türkler’in ve Uygurların coğrafi, siyasal, ekonomik ve kültürel özelliklerini karşılaştırınız. konusu kısaca hakkında bilgileri ele alacağız. 

Cevap :
Asya onları Köktürkler veya Göktürkler ve Uygurlar ortak özelliklerine bakacak olursak bunlar Orta Asya’da kurulmuş olan Türk devletleridir.
Türkçe konuşmuşlar ve de kendi alfabelerini oluşturmuşlardır.
Türk boylarını bir bayrak altında toplayarak devlet kurmayı başarmışlardır.
Fakat bu üç Devlet farklı özellikleri ile birbirlerinden ayrılır;
Asya Hun Devleti;

• Tarihte bilinen ilk Türk devleti Asya Hun devletidir
• Kurucusu bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır.
• Siyasi olarak ikili teşkilat a göre yönetilmiştir
• Asya Hun Devleti ilk defa Tüm Türk boylarını bir araya toplayarak kurulmuş ilk Türk devletidir.
• Çinlilerin bugün övündükleri Çin Seddi’nin yapılmasının sebebi Hunlardır. Çinliler Hun seferlerini durdurabilmek umuduyla Çin Seddi’ni yapmak zorunda kalmışlardır.
• Asya Hun Devleti’nin ikinci hükümdarı Metehan’dır, Metehan bugün dünyadaki tüm orduların kullandığı onluk sistemi bularak düzenli Türk ordusunu oluşturmuştur bugünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin kara kuvvetlerinin kuruluş tarihi Mete Han’ın kurduğu Türk ordusu baz alınır MÖ 209 olarak görürsünüz.
• Asya hunları orta Asya bozkırlarında Göçebe bir yaşam sürmüşlerdir ekonomik olarak İpek Yolu üzerinde Ticaret yapmışlar ve hayvancılıkla geçinmişlerdir.
• Oğuz Kağan Destanı diye bildiğimiz destan Asya Hun Devleti’nin destanıdır, bilinen tek edebi hitabeleridir yazılı değil sözlü olarak günümüze gelmiştir.

Göktürkler( Kök Türkler) ;

• Dünyada Türk adıyla ilk kez kurulan Türk devleti Göktürk devletidir.
• Göktürkler Asya Hun devletinden sonra 2. defa Türk boylarını bir bayrak altında toplamayı başarmış ikinci Türk devletidir.
• Siyasal olarak ikili teşkilat şeklinde yönetilmişlerdir.
• İkili devlet sistemi Eski Türk devletlerinde uygulanan bir yönetim şekli idi Bu yönetim şeklinde ülkenin doğusunu Kaan yönetmekte batısını ise Hanedan mensuplarından bir tanesi yabgu ünvanlı ile yönetirdi.
• Kültürel olarak gelişmiş bir devlettir kendilerine ait Göktürk alfabesinin kullanmışlardır Göktürk alfabeleri ilk Türk alfabesidir.
• Göktürk destanları Ergenekon ve bozkurt destanlarıdır. Orhun Anıtları Göktürklere ait yazılı metinlerdir.

Uygur Devleti;

• Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir yerleşik hayata geçtikleri için mimari eserler bıraka bilmişlerdir.
• Uygurlar Saraylar tapınaklar inşa etmiş şehirlerinin etrafını surlarla çevrelenmişlerdir.
• Büyük pazarlar kurarak burada para kullanmışlar ticarette ileri gitmişlerdir
• Uygurlar kendilerine ait olan Uygur alfabesi kullanmışlardır bu alfabede 18 harf bulunmaktadır.
• Uygur destanları ise Türeyiş ve göç destanlarıdır.