5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 121-122-123-124-125 Cevapları SDR Dikey Yayıncılık

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Tam Gölgenin Durumunu Etkileyen Faktörler Cevapları Sayfa 121, 122, 123, 124, 125

Tam Gölgenin Durumunu Etkileyen Faktörler Cevapları

5. Sınıf Fen Bilimleri Dikey Yayıncılık Sayfa 121-122-123-124-125

Görseldeki düzeneği kurarak mumu yakalım. Ekranda, pinpon topunun gölgesini gözlemleyelim.
Sadece mum ile pinpon topu arasındaki mesafeyi artırdığımızda ve azalttığımızda gölgenin büyüklüğünün nasıl değiştiğini tahmin ederek tabloya yazalım. Daha sonra, bu durumu deneyerek tahminimizi test edelim. Deney sonucunu tabloya kaydedelim.
Sadece pinpon topu ile ekran arasındaki mesafeyi artırdığımızda ve azalttığımızda gölgenin büyüklüğünün nasıl değiştiğini tahmin ederek tabloya yazalım. Daha sonra, bu durumu deneyerek tahminimizi test edelim. Deney sonucunu tabloya kaydedelim.

Sonuçları Değerlendirelim

1. Mum ile pinpon topu arasındaki uzaklık, gölgenin büyüklüğünü nasıl etkilemektedir? Günlük yaşamdan bu duruma örnekler veriniz.

Cevap:
Mum, pinpon topuna yaklaştığı durumda gölge boyu almaktadır. Mum, pinpon topundan uzaklaştığında ise gölge boyu büyümektedir.
Günlük yaşantımızda öğle vaktinde gölgemizin boyu kısa iken, öğleden sonra güneş ışınlarının açıcı uzaklaştığı için gölge boyumuz büyümektedir. Aynı şekilde binaların ve çevremizde var olan cisimler de aynı şekilde güneşin ışınlarına göre gölge boyları büyümekte veya küçülmektedir.

2. Pinpon topu ile ekran arasındaki uzaklık, gölgenin büyüklüğünü nasıl etkilemektedir? Günlük yaşamdan bu duruma örnekler veriniz.

Cevap:
Pinpon topu ile ekran arasındaki uzaklık arttıkça gölge boyu büyümektedir. Tam tersi şekilde pinpon topu ile ekran arasındaki uzaklık azaldıkça gölge boyu küçülmektedir.
Öğle vaktinde cisimlerin boyları kısa iken, ikindiye doğru cisimlerin gölge boylarının büyüdüğünü söyleyebiliriz.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayıncılık Sayfa 123 Cevapları

Kendimizi Değerlendirelim 5.4

1. Gölge oluşumundan günlük yaşamda nerelerde yararlanıyoruz? Örnek veriniz.

Cevap:
Gölge oluşumunda bir yapının güneşi en fazla alabilmesine olanak sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca gölge oluşumunda, kültürümüzün bir parçası olan gölge oyunlarında da yararlandığını söyleyebiliriz.

2. El fenerinin önüne kitabınızı yerleştirerek duvarda kitabınızın gölgesini oluşturunuz. Bu gölgenin nasıl oluştuğunu çizerek gösteriniz.

Cevap:
Kitabının aynı şeklinin gölgesi duvarda oluşmaktadır.

3. El fenerinin önüne bir cisim yerleştirerek duvarda, cismin gölgesini oluşturunuz. Cismin ve el fenerinin yeri değiştiğinde gölgenin nasıl değişeceğini söyleyiniz. Oluşan durumu, defterinize çiziniz.

Cevap:
El feneri yakınlaştığında gölgesi küçülmektedir. Ancak el feneri uzaklaştıkça cisimlerin gölge boyları büyümektedir.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayıncılık Sayfa 124 Cevapları

FEN, MÜHENDİSLİK VE GİRİŞİMCİLİK UYGULAMALARI

Problemin Tanımı: Norveç’te dağlar arasında kalan bir köy, yılın belirli zamanında yeterli oranda Güneş ışığı alamamaktadır. Bilim insanları geliştirdikleri bir sistemle, evlerin yeterli oranda ışık alamayan kısımlarına Güneş ışığının düşürülmesi hedefleyerek köydeki evlerin belirli bir kısmının Güneş ışığı almasını sağlamışlardır. Benzer durumlar bizim şehirlerimizde de yaşanmaktadır. Örneğin binalarımızın kuzey cephesinde yer alan bu evler Güneş ışınlarından yeterli oranda yararlanamadıkları için bu evlerin güney cephedeki evlere oranla ısınma maliyetleri artmaktadır.

Projenin Adı: Güneş Işınlarından Yararlanarak Binaların Güneş Görmeyen Cephesinde Yer Alan Konutların Isıtılması

Projenin Amacı: Binalarımızın Güneş görmeyen cephesinde yer alan evlerin Güneş ışınları ile aydınlatılmasını sağlayarak evin ısıtılmasına katkı sağlamak

Projenin Uygulanması
• Güneş görmeyen evlerin yer aldığı birçok binadan oluşan bir yerleşim yeri seçelim.
• Bina üstlerine güneye bakacak şekilde, üzeri ayna kadar parlak alüminyum vb. malzemelerle kaplı platformları yerleştirelim.
• Bina üzerindeki platformları bir öndeki binanın kuzey cephesini aydınlatacak şekilde yerleştirelim.
Projenin Malzeme, Maliyet ve Zaman Açısından Değerlendirilmesi
• Projenin gerçekleştirilmesi için gerekli malzemeler kolaylıkla temin edilebilecek malzemelerdir. Platformlar, dayanıklı çelik yapıların yanı sıra beton şeklindeki binanın ilk inşaat aşamasında da kurulabilir. Işığı yansıtacak malzeme ayna olabileceği gibi, parlak metaller de kullanılabilir.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayıncılık Sayfa 125 Cevapları

• Platform kurulumu her ne kadar maliyetli bir işlem olsa da uzun vadeli düşünüldüğünde yani platformun yıllarca kullanılabileceği düşünüldüğünde kazançlı bir işlem olduğu ortadır. Proje sonunda kuzey cephe ısıtma maliyetleri bir miktar düşeceği için çevre kirliğinde de azalma yaşanacaktır. Ayrıca ısıtma amacıyla kullandığımız yakıtlardan tasarruf, ülke kaynaklarımızın verimli kullanılmasına ve ülkemizin millî gelirinin artmasına katkı sağlayacaktır.
• Platform kurulumu, çok zaman gerektiren ve inşa edilmesi yıllar sürecek bir işlem değildir. Platform, kolaylıkla ve kısa sürede kurulabilir. Malzemeler hazırlandığında, bir gün içerisinde birden fazla binada kurulum yapılabilir.

Projede Karşılaşılan Sorunlara Karşı Çözümler Üretelim

1. Platformların rüzgâr etkisi ile bina üzerinden düşmesini engellemek için ne yapılabilir?

Cevap:
Bölgede etkili olan rüzgar tipine göre dizilim yapılmalı ve rüzgar tribünleri eklenmelidir.

2. Güneş, günün her saatinde platforma farklı açılardan yansıyacağı için, Güneş’in uygun yere yansımasını sağlama adına projede ne gibi önlemler alınabilir?

Cevap:
Yansıtma camları eklenerek ortamda var olan ışıkların toplanması sağlanmalıdır.

Proje Maketi Aşamasında Gerekli Malzemeler
ilaç kutuları (çok sayıda), mukavva(tam tabaka), tutkal, alüminyum folyo, makas, el feneri.

Tasarla ve Sun
• Evlerimizde yer alan ilaç kutularından ev maketleri yaparak bunları mukavva üzerine yapıştıralım. Mukavva üzerinde bir yerleşim yeri maketi oluşturalım.
• Bina maketleri üzerine, bir yüzeyi alüminyum folyo ile kaplı karton parçalarını yapıştıralım.
• El fenerini Güneş yerine kullanarak parlak yüzeylerden yansıyan ışınların maket evlerin kuzey cephesini aydınlatacak şekilde yerleştirildiğinden emin olalım. Projenin Değerlendirilmesi: Yapılan çalışmalar öğretmenin vereceği ya da kitap sonunda yer alan proje değerlendirme ölçeği ile değerlendirilir.

Siz de Yapın

Soru : Sizler de benzer basamakları takip ederek seçtiğiniz başka bir konu ile ilgili projeler geliştirebilirsiniz. Projelerinizi yıl sonunda düzenleyeceğiniz Bilim Şenliği’nde sergileyiniz.

Cevap: Güneş panellerinden yararlanarak bina ısınması, sıcak su ve elektrik üretimi başlığı altında bir proje oluşturabilirsiniz.