5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 65-66-67 Cevapları SDR Dikey Yayıncılık

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sürtünme Kuvveti Cevapları Sayfa 64, 65, 66, 67

Sürtünme Kuvveti Cevapları

5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Dikey Yayıncılık Sayfa 65

Araştıralım-Sunalım

Soru : Sürtünme kuvveti ile günlük hayatımızın hangi alanlarında karşılaştığımızı araştırınız. Araştırma sonuçlarınızı slayt şeklinde arkadaşlarınıza sununuz.

Cevap:
Sürtünme kuvveti ile günlük hayatımız birbirlerine temas halinde bulunan iki cismin yüzeyleri arasındaki pürüzlülük sebebi ve güz bir yüzey olmaması sonucunda oluşan kuvvete sürtünme kuvveti adı verilir. . Sürtünme kuvveti, yüzeylerin birbiri üzerinden kaymasını engelleyen bir kuvvettir.

Etkinlik 3

NE YAPARSAM SÜRTÜNME KUVVETI ARTAR?

Hangi Malzemeler Gerekli?
• Cam levha
• Tahta takoz
• Askılı ağırlık takımı ağırlıkları
• Dinamometre
• Karton (görseldeki cam levha boyutlarında)
• Kâğıt parçaları
• Makas, selobant ve yapıştırıcı

Etkinlik Nasıl Yapılacak?

Sınıf mevcuduna ve malzeme durumuna göre gruplar oluşturalım.
Üzerine ağırlık yerleştirilmiş tahta takozu, cam levha üzerinde dinamometre ile çekelim.
Takoz hareket ederken dinamometrenin gösterdiği değeri defterimize yazalım.
Cam levha üzerine kartonu bantlayalım. Kartonun üzerine kâğıt parçalarını yapıştırarak levhayı pürüzlü hâle getirelim.
Aynı takozu, üzeri kâğıt parçaları ile pürüzlü hâle getirilmiş levha üzerinde çekelim.
Takoz hareket ederken dinamometrenin gösterdiği değeri defterimize yazalım.

Sonuçları Değerlendirelim

1. Hangi durumda dinamometre daha büyük bir değer gösterdi? Sebebini yazınız.

Cevap:
Cam yüzey bantlanıp ve kağıt parçaları yapıştırıldığında meydana gelen pürüzlü yüzey nedeniyle dinamometre daha büyük bir değer gösterdi. Bunun nedeni çekmeye çalıştığımızda yüzeyde yer alan kağıt parçalarının yüzeyde pürüzlü olmasından kaynaklanmaktadır.

2. Hangi durumda tahta takozu etkileyen sürtünme kuvveti daha büyüktür? Sebebini yazınız.

Cevap:
Tahta takozu etkileyen sürtünme kuvveti, kağıt parçacıklarının olduğu gözlemde daha büyüktür. Bunun nedeni hareketi zorlaştıran kağıt parçacıklarının yüzeyde pürüzlü bir yapı oluşturmasından kaynaklanmaktadır.

3. Sürtünme kuvveti, sürtünen yüzeylerin pürüzlülüğü ile nasıl değişmektedir?

Cevap:
Yüzeyde kağıt parçacıkları arttıkça sürtünme artmaktadır. Yüzeyde kağıt parçacıkları azaldıkça sürtünme azalmaktadır.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayıncılık Sayfa 66 Cevapları

Afiş Sergisi

Soru : Sürtünme kuvvetini azaltan sistemlerden yararlanarak sürtünmeyi azaltmaya yönelik yeni tasarımlar geliştiriniz. Geliştirdiğiniz tasarımlara ait çizimleri afiş hâline getiriniz. Yıl sonunda düzenleyeceğiniz Bilim Şenliği’nde afişlerinizi sergileyiniz.

Cevap:

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayıncılık Sayfa 67 Cevapları

Kendimizi Değerlendirelim 3.2

1. Günlük yaşamdan, sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz yönlerine örnekler vererek bir tablo oluşturunuz.

Cevap:
Maddeler Halinde Sürtünme Kuvvetinin Olumlu Yönleri Şunlardır ;

• Canlıların yürümesini sağlamaktadır.
• Taşıtların hareket etmesini sağlar.
• Yağışların yer yüzüne yavaş düşmesini sağlar.
• Taşıtların virajları dönmesini sağlar.
• Taşıtların yavaşlayıp, durmasını sağlar.
• Yüzeylerin silinmesini sağlar.
• Nesneleri tutmamıza olanak sağlar.

Maddeler Halinde Sürtünme Kuvvetinin Olumsuz Yönleri Şunlardır ;

• Pürüzlü yüzey cisimlerin yıpranmasına neden olur.
• Sürtünme sonucunda daha fazla yakıt gider.
• Araçlardaki motorların yıpranmasına neden olur.
• Cisimler enerji kaybeder.
• Yüzeyin aşınmasına neden olur.
• Hareketi engelleyici bir özelliği vardır.

2. Sınıfınızdaki çok ağır bir dolabın yan sınıfa daha kolay taşınabilmesi için yapılması gerekenleri maddeler hâlinde yazınız.

Cevap:
Sınıfınızdaki çok ağır bir dolabın yan sınıfa daha kolay taşınabilmesi için yapılması gerekenlerin başında alt tarafında bir tekerlekli yaparak koyarak kolay bir şekilde taşıyabiliriz.

3. Trafik kazalarını önlemek için kaygan bir yolu nasıl güvenli bir hâle getirebiliriz? Önerilerinizi defterinize yazınız.

Cevap:
Trafik kazalarını önlemek için kaygan bir yolu güvenli bir hâle getirmek için tuzlama çalışması yapılması gerekir. Ayrıca yüzey pürüzlü bir hale getirilerek kaygan yolda sürtünme sağlanır ve kazalar önlenebilir.

FEN, MÜHENDİSLİK VE GİRİŞİMCİLİK UYGULAMALARI

Soru : Ünitede sürtünme kuvvetinin yarar ve zararlarından bahsettik. Sürtünme kuvvetinin makinelerimizin yıpranmasına hatta daha fazla enerji tüketilmesine neden olduğunu gördük. Günümüzde mekanik sistemlerdeki sürtünme etkisini azaltmak amacıyla kullanılan motor yağları, çeşitli kimyasallardan oluşmaktadır. Bu yağlar aynı zamanda çevre kirliliğine yol açmaktadır.

Bu yağların yerine çevreyi daha az kirleten başka hangi maddeleri kullanabiliriz? Bu konuda yapacağınız araştırmalar sonucu bulduğunuz maddelerle ilgili bilgileri, tasarımlarınızı yıl sonunda düzenleyeceğiniz Bilim Şenliği’nde sergileyebilirsiniz. Projenin Değerlendirilmesi: Yapılan çalışmalar öğretmenin vereceği ya da kitap sonunda yer alan proje değerlendirme ölçeği ile değerlendirilir.

Cevap:
Bu etkinin azaltılabilmesi amacıyla bitkisel yağlar kullanılmasıyla çözüm elde edebiliriz. Bu sayede çevre kirliliği en aza indirilerek daha sağlıklı bir ortam sağlanabilir.