6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 48-49-51-52-53-54-55-57-58-59-60-61-62-63-64 Cevapları MEB Yayınları

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Türklerin Anayurdu Orta Asya Soruları ve Cevapları Sayfa 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64

Türklerin Anayurdu Orta Asya Soruları ve Cevapları

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 48 Cevabı

1. Orta Asya’yı çevreleyen yeryüzü şekillerini haritadan yararlanarak söyleyiniz.

Cevap : Orta Asya’yı çevreleyen yeryüzü şekillerini haritadan yararlanarak söyleyiniz.

Ana yurdumuz olan Orta Asya Asya’nın bozkırlarından yer alır bugünkü Moğolistan bölgesidir batıda Tanrı Dağları ve Hazar Gölü doğuda kingan Dağları Orhun ve selenga Irmakları kuzeyde Sibirya ve Baykal Gölü günaydın hindikuş bulunur.

2. Yaşadığınız yeri düşünerek, coğrafi özelliklerin insanların yaşayış tarzı ve ekonomik faaliyetleri üzerindeki etkisini tartışınız.

Cevap :  Yaşadığınız yeri düşünerek, coğrafi özelliklerin insanların yaşayış tarzı ve ekonomik faaliyetleri üzerindeki etkisini tartışınız.

Yaşadığım yer Akdeniz Bölgesi’nin doğusunda bulunmaktadır bitki örtüsü maki türü bitkilerdendir yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı geçmektedir sahil bölgesi olmasından dolayı ekonomik faaliyetler genelde limanlardan ve buna bağlı olarak sanayiden gerçekleşmektedir. Ayrıca plajlarından dolayı yerli turiste çekmektedir.  bölgemiz aynı zamanda çok eski bir yerleşim yeridir tarihi güzellikleri mağaraları tarihi yapılar bakımından zengindir doğal güzellikler yönünden zengindir bölgemiz yıllık sıcaklık bakımından ülkemiz ortalamasının üzerinde de kış aylarında bilir Keskin soğuklar olmadığı için burada yaşayan insanlar rahat bir yaşam sürmektedir.

Şehirleşme oranı git gittikçe fazlalaşan bu bölgede yeşillikten çok bina görmeye başladığımız gerçeği vardır tarım ürünleri en fazla buğday arpa yer fıstığı yetiştirilir bu bölgede. Bu ürünler hem yurdumuzda hem yurtdışına satılmaktadır meyve üretimi olarak da ön planda olan zeytin ve turunçgiller üretimi oldukça fazladır.

Soru : Orta Asya’da yapılan arkeolojik kazılarda savaş aletleri, çanak çömlekler, kilimler, süs eşyaları vb. bulunmuş olması Türklerin hangi ekonomik faaliyetlerle uğraştıklarını göstermektedir? Söyleyiniz.

Cevap :

Türkler millet olarak asker olan bir topluluktu savaşçılık da çok ustalardı kadınlar ve erkekler millet Ordu anlayışının askeriydi askerlik iş değil hayatın bir parçasıydı Türkler Göçebe olarak yaşayan hayvancılıkla uğraşan ekonomik geçimini el sanatları ile sağlayan Demircilik yapmayı bilen bir milleti. Kılıç Hançer yay gibi Savaş silahlarını demirle yapıyorlardı demircilik Ergenekon Destanı’nda da anlaşıldığı gibi Türkler için önemliydi.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 49 Cevabı

Konargöçer Yaşayışta Çadırlar
Konargöçer yaşayış içinde bulunan Orta Asya Türklerinin en önemli ihtiyaçları, barınaklar olmuştur. Türkler, barınak ihtiyaçlarını üzeri kalın keçe örtülerle kaplanan çadırlarla sağlamışlardır.
Bu çadırlar eski çağlardan beri Türklerin barınağı olmuştur. Türkler bu çadırları Asya Hun Devletinden itibaren çeşitli hayvanların çektiği arabalar ile taşımışlardır. Keçe çadırını araba üzerine yerleştirmişler, böylece eşyalarıyla beraber bir yerden başka bir yere kolayca göç etmişlerdir.
Çin kaynaklarında Hunların ve Kök Türklerin kullandıkları keçe çadırlı arabaları, “Çadırlarını
keçeden yaparlar, konargöçer bir hayat yaşarlar. Yazın serin, kışın sıcak yerlere çekilirler.” cümlesiyle ifade edilmiştir.

1. Okuduğunuz parçadan yola çıkarak Türklerin yaşantıları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tartışınız.

Cevap : Metinden yola çıkarak eski dönem içinde Türklerin konar göçer bir yaşam içinde oldukları ve çadırlarının keçeden yapıldığı hakkında bizlere bilgiler verilmektedir.

2. Türklerin atı evcilleştirmeleri, tekerleği kullanmaları göçlerini nasıl kolaylaştırmıştır? Açıklayınız.

Cevap : Türklerin atı evcilleştirmeleri, tekerleği kullanmaları göçlerini nasıl kolaylaştırmıştır? Açıklayınız.

Türkler yaşadıkları bölge den dolayı sürekli göç halindedir Çünkü Orta Asya yaşam şartları ağırdır yaşam biçimleri Bozkır kültürü olarak tanımlanmıştır Türklerin göç hareketlerini atlar evcilleştirmeleri olumlu şekilde etkilemiştir Türkler için adlar önemli unsurlardır ulaşım aracı olarak adları kullanan ilk topluluk Türklerdir. Adları evcilleştirmeleri Hareket kabiliyetlerini kolaylaştırmış göç ettikleri bölgeye ulaşmış ulaşmaları kolaylaşmıştır.

Eşyalarını çadırlarını taşıma konusunda yükten kurtulmuşlardır buna tekerleği kullanmaları da eklenince Türkler için çok uzak bölgelere gitme eskisi kadar zor olmamıştır bununla beraber hem zaman kaybı hem de maddi kayıp fazla yaşanmadan yaşantılarına devam etmişlerdir. Türklerin yaşam standartları için atlar önemli hayvanlardır savaşçı özelliklerini iyi bir at binme özelliği eklenmiştir Ayrıca at sütünden kımız içeceği de yaparlardı at eti onlar için vazgeçilmez bir yiyecekti. Sonuç olarak Türkler için önemli olan atların evcilleştirilmesi ve tekerleğin kullanılmaya başlaması hem eşya yüklerin taşıma konusunda hem de zaman tasarrufu açısından hayatlarını kolaylaştırmıştır.

3. Konargöçer yaşantı içerisinde çadırların Türkler için önemini söyleyiniz.

Cevap : Konargöçer yaşantı içerisinde çadırların Türkler için önemini söyleyiniz.

Türkler hayatlarını Göçebe olarak sürdüren topluluktur. Yaylak veya Kışlak olarak geçici yerleşim yerleri vardı Göçebe olarak yaşayan Türkler için çadırlar önemliydi taşınmaları kurulmaları kolaydı Türkler hayatlarını çadırda geçirirdi eşyalarını erzaklarını koyabilecekleri önemli bir barınaktan orada uyurlar orada yemeklerini yerlerdi kağanların çadırları tüm çadırlardan büyüklütü çadırlar keçeden ve hayvan derisinden yapılırdı.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 51 Cevabı

Oğuz Kağan Destanı
…Yurda dönmüş olan Oğuz, altı oğlu ile bir gün
ava gitti. Oğulları altın bir yay ile üç altın ok buldular. Bunları paylaştırması için babalarına getirdiler. Babaları Oğuz Han yayı üçe parçalayıp büyük üç oğluna, üç altın oku da küçük üç oğluna verdi. Şöyle
karar verdi: Kendilerine yay verdiği üç oğlunun soyundan geleceklere BOZOK densin (Bozok: parçalamak, bozmak). Kendilerine ok verdiği diğer üç oğlunun soyundan geleceklere ÜÇOK densin (Üçok: Üç tane ok). Buyurdu ki, bundan sonra oğullarından kim gelirse beraberce kılsınlar: “Biz hepimiz bir soydanız” deyip orduda kendi yerini ve rütbesini bilsinler.
Orduda yay verdiklerim sağ kolu, ok verdiklerim sol kolu teşkil etsin. Zira yay hakan gibi hükmeder ok ise
ona tabi olur. Onların yurdunu da buna benzer şekilde ayırıp tayin etti. Bu toy da herkesin önünde sözünü bu
şekilde tamamlayıp buyurdu ki: “Ben öldükten sonra  yerim, tahtım ve yurt, oğlum Kün Han’ındır.”

Soru : Yukarıdaki metinden yola çıkarak Hun Türklerinin siyasi yaşantıları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tartışınız.

Cevap : Hun Türklerinin siyasi yaşantıları ; babadan oğula geçen bir siyasi yapıdan söz etmek doğru olacaktır.  Siyasi yapıda Hükümdar ölmeden yerine geçecek olan kişiyi seçerdi.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 52 Cevabı

1. Haritadan faydalanarak Türklerin hangi yönlere ve bölgelere göç ettiğini söyleyiniz.

Cevap : Haritadan faydalanarak Türklerin ; Hindistan, Çin, Sibirya, Doğu Asya, Balkanlar, Avrupa, Anadolu ve Arap yarım adasına göç ettiklerini görebiliriz.

2. Türklerin tarih boyunca çok çeşitli bölgelere yayılması Türk tarihini siyasi, coğrafi, kültürel ve ekonomik olarak nasıl etkilemiş olabilir? Aşağıdaki boşluğa yazınız.

Cevap :  Türklerin tarih boyunca çok çeşitli bölgelere yayılması Türk tarihini siyasi, coğrafi, kültürel ve ekonomik olarak nasıl etkilemiş olabilir?

Türkler millet olarak hiçbir zaman bir başka devletin bir başka milletin boyunduruğu altına girmemiştir göç ettikleri yerlere kendi devlet sistemlerini götürmüşler ve kendi Devletlerini kurmuşlardır bunun en büyük göstergesi Avrupa Hun İmparatorluğu dur orada çok güçlü bir devlet olan Avrupa Hun İmparatorluğu Avrupa’yı bugünkü şeklini vermiş Kavimler göçü’ne sebep olmuş Roma yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya bırakmıştır gittikleri yerlerde o bölgenin dinini Seçen Türkler Macarlar Bulgarlar Avarlar gibi Hristiyanlığı seçerek asilime olmuş Türkler gittikleri yerlerde Madencilik hayvancılık el sanatları yapmaya devam ettiler ordudaki onluk sistemi bugün dahi kullanılan ordulara yerleştiren yine Türkler’dir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 53 Cevabı

Soru : Hunların yaşantılarını dile getiren şiirden yola çıkarak, aşağıdaki açıklamalarda istenen cevapları ağaçtaki kutucuklara yazınız.

A ) Hunların çadırı yerim : Hunların barınakları

B ) Yünden ip yapar keçe giyerler: Giydikleri eşyaların ham maddesi ve kıyafet özellikleri

C ) Koyun eti ve süt : Hunluların beslenmek için kullandıkları temel besinleri

Ç ) Davul : Hunların kullandıkları çalgılar

D ) Bakır ve Demir : Hunluların işledikleri maddeler

E ) Bozkır : Hunların yaşam sürdükleri bölgeye ait olan iklim örtüsü

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 54 Cevabı

Pazırık Halısı

Dünyanın en eski halılarından biri olan Pazırık Halısı, MÖ III. yüzyılda Asya Hun Türkleri tarafından dokunduğu kabul edilmektedir. Rus arkeolog C.I. Rudenko tarafından 1947-1949 yılları arasında Sibirya’da Altay Dağları eteklerinde, Türklere ait olan Pazırık kurganındaki oda şeklinde olan mezardan çıkarılmıştır. Oda mezarının içine su dolup buzullaşması sonucu bugüne kadar gelmiştir. Günümüzde ise Leningrad Ermitaj Müzesinde (Rusya) sergilenmektedir. Halı yaklaşık olarak 1.89×2 m ebatında olup, yün malzeme ve Türk düğüm tekniği ile (Gördes düğümü) dokunmuştur. Halıda hayvan figürleri ile bitkisel ve geometrik motifler kullanılmıştır. Günümüzde Niğde’de tekrar dokunan Pazırık Halısı, Niğde Valiliğinde sergilenmeye başlamıştır. Genel Ağ haberi 10/07/2018 (Düzenlenmiştir.)

Bayat Kilimi

Türkiye’nin patentli ilk ve tek kilimi Bayat Kilimi’dir. Afyonkarahisar’ın Bayat ilçesinde bitki köklerinden faydalanıp iplere renk vererek, çeşitli desenlerle en güzel kilim örneklerini dokumayı başarmışlar. İlçede açılan kilim atölyeleri ile genç kızlar ve ev hanımları hem kilim sanatını öğreniyorlar hem de dokuyarak para kazanıyorlar. Bayat kilimleri sayesinde unutulmaya yüz tutmuş kilimlere yeniden canlılık kazandırılıyor. Bayat kilimleri koyun yününden dokunuyor.

1. Pazırık Halısı, Türk kültürünün hangi alanında bize bilgi vermektedir? Söyleyiniz.

Cevap : Pazırık Halısı bizlere Türklerin dokumacılığı ve dokumalar üzerinde kulladıkları hayvan desenleri ile geometrik desenlerden söz edilmektedir.

2. Her iki dokuma görselini inceleyerek benzerlik ve farklılıkları nelerdir? Söyleyiniz.

Cevap : Halı boyutları ve desenlerde var olan benzerlikler ön plandadır. Halı da yer alan kaküller farklılık olarak örnek verilebilir.

3. İki haberden yola çıkarak Türk kültürünün sürekliliği hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tartışınız.

Cevap : Tüklerin temel geçim kaynağı hayvancılık olduğundan yünden yapılan haklı dokumacılığı ön planda görülmektedir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 55 Cevabı

Kök Türklere Ait Ergenekon Destanı

Dağların arasındaki düzlüğü yurt tutup burada çoğalmaya başlayan Türkler; artık bu dağ ve ormanlıklar içine sığmaz ve yaşayamaz hâle geldiler. Dağlar arasındaki tek geçitten geçmek de yine çok zordu. Hepsi bir araya gelip bu dar geçitten nasıl geçeceklerini düşündüler ve kurtuluş için bir yol aradılar. Hemen bu geçitte bir demir madeni vardı. Bu madeni işletir ve eriterek demir hâline getirirlerdi Başka bir yol bulamayınca bu demir kapıyı eritip oradan çıkmaya karar verdiler. Hepsi bir araya gelip ormandan odunlar topladılar ve eşeklerle, yük yük kömürler getirdiler. Ayrıca da körükler yaptılar. Bu körükleri yapmak için de yetmiş baş at ve öküz kestiler. Bunların derilerini soyup kullanılacak hâle getirdiler. Topladıkları dağ gibi  odun ve kömürleri geçidin önüne yığdılar. Körükleri, öyle dizdiler ki ateş yanıp da körükler üflenmeye başlayınca dağ hemen eriyip delinecekti. En sonunda ateşler yandı, körükler işledi ve geçit de eriyip parçalandı. Nihayet, Türkler Ergenekon’dan çıkıp bütün dünyaya yayıldılar.

Soru : Yukarıdaki metinden yola çıkarak Kök Türklerin yaşadığı yerin coğrafi özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap : Dağlıklık alanlarda yer alan ocalarda yaşamlarını devam ettirmektedir. Yaşadıkları yerlerde madenler bulunmaktadır.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 57  Cevabı

Orhun Yazıtlarından Kesitler (Bilge Kağan Yazıtından)

“Türk, Oğuz beyleri, milleti işit: Üstte gök basmasa, altta yer delinmese, Türk milleti, ilini, töreni kim bozabilecekti? Türk milleti, vazgeç, pişman ol! Disiplinsizliğinden dolayı seni beslemiş olan kağanına, hür olan iyi iline karşı hata ettin. Silahlılar nereden gelip seni dağıttılar? Mızraklılar nereden gelip seni sürdüler? Mukaddes Ötüken ormanının milleti, dağıldın ve gittin. Çin milletinin ipeği yumuşak sözü tatlı imiş. Tatlı sözle, ipek kumaşla aldatır kendisine yaklaştırırmış. Yaklaştırdıktan sonra kötü şeyleri düşünürmüş. Tatlı sözle, ipek kumaşla aldanıp Türk milleti öldün. O yere doğru gidersen daha çok öleceksin. Ancak Ötüken’de oturup kervan gönderirsen hiçbir sıkıntı yoktur. Ötüken ormanında oturursan ebediyyen il tutarsın. Ben Bilge Kağan Tanrı buyruğu için, ölecek milleti diriltip besledim. Çıplak milleti elbiseli kıldım. Fakir milleti zengin kıldım. Dört taraftaki milleti hep tabi kıldım, düşmansız kıldım. Hep bana itaat etti.”

1. Metinde Bilge Kağan Türk milletine hangi öğütleri veriyor? Söyleyiniz.

Cevap : Töreye bağlı kalmaları, zenginliğe aldanmamalrı ve savaşa daima hazır olmaları gerektiği gibi öğütler vermektedir.

2. Metinden yola çıkarak Türkler hangi ekonomik faaliyetleri yapmaktadır? Söyleyiniz.

Cevap : Metinden yola çıkarak Türklerin ticaret, hayvancılık, maden işletmeciliği gibi ekonomik faaliyetleri yerine getirdikleri görülmektedir.

3. Orhun Yazıtlarının Türk tarihi açısından önemi nedir? Açıklayınız.

Cevap : Orhun Yazıtlarının Türk tarihi açısından önemi nedir? Açıklayınız.

Türk tarihi açısından Orhun Yazıtları büyük bir öneme sahip olduğunu ifade etmek gerekmektedir.

Maddeler halinde Orhun yazıtlarının Türk tarihi açısından önemi şunlardır;

• Orhun Yazıtları Türk tarihi hakkında bilgiler verir.
• Orhun Yazıtları ilk yazılı belge olarak kabul edilmektedir.
• Türk edebiyatının ve Türk dilinin en eski örneğidir.
• Yazıtlarda Türk adı ilk olarak bir millet olarak ifade edilirek kullanılmıştır.
• Türk isminin geçmiş olduğu ilk metinler olarak ifade edilir.
• Yazıtlar sadece Mezar taşları olarak değil bütün Türk boylarını seslenen siyasi bir karakterleri içermektedir.
• Yazıtlarda Türklerin tarihini ifade eden ve araştırmalara kaynak sağlayan bilimsel bilgiler içermektedir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 58 Cevabı

1. İlk Türk devletlerinde devletin iki bölüm hâlinde (İKİLİ SİSTEM)
2. Orhun Abideleri’nin günümüzde bulunduğu ülke (MOĞOLİSTAN)
3. II. Kök Türk Devleti’nin en önemli veziri (TONYUKUK)
4. II. Kök Türk Devleti’nin diğer adı (GÖKTÜRK)
5. Türkçenin ilk yazılı kaynakları (ORHUN KİTABELERİ)
6. Bilge Kağan ve Kültigin Abideleri’ni yazan kişi (YOLLUĞ TİGİN)
7. Kök Türklere ait destan (ERGENEKON)
8. Adına yazıt dikilen Bilge Kağan’ın kardeşinin adı (KÜL TİGİN)
9. Orhun Müzesi’ni inşa ettiren kuruluş (TİKA)

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 59 Cevabı

Ünlü Arap gezgin İbn-i Fadlan Seyahatnamesi’nde balballar için şöyle yazar:
“Bir Türk öldüğünde o kişi cesursa ve birini öldürdüyse öldürdüğü her kişi için bir insan tasviri
oyulup, mezarı üstüne yerleştirilir. Bunlar ona cennette hizmet edecek kişilerdir.”
Çin kaynaklarında da şöyle yazar:
“Türkler bir alp öldürdüğünde mezarının üstüne bir anı sütunu dikerler. Bazıları için 100, hatta
1000 taş dikilmiştir.”

Soru : Mezar başlarına dikilen balbalların Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar uzanması hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap : Gaza anlayışı ve savaşçı bir toplum olduğunun göstergesi olarak gösterilmektedir.

Soru : Kut anlayışının devlet yönetimine etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap : Kut anlayışının devlet yönetimine etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Türklerin Kut anlayışının olmasının temel sebebi Hakan ve Hatun’un kutsal kabul edilmesi Vatan topraklarını kutsal bir öge olarak görülmesinden kaynaklanmaktadır.

Kut anlayışı Türklerde bir gelenek olarak bir inanç sistemine dayatılmış ve Han ve hakanların Tanrı tarafından seçilerek insanları yönetmesi için  Tanrı tarafından seçilmiş kişiler olarak görmektedirler.

Kut anlayışı İslam’dan sonraki dönemde ortadan kalkmış Bu anlayış Kadim Türk geleneklerinde bir iz olarak kalmıştır kut anlayışı devlet yönetimini olumsuz yönde etkilediği kabul edilmektedir Çünkü Türklerde Kut anlayışının da tahta kimin geçeceği belirsiz olarak ifade edilmiş ve bu belirsizlik Türk toplumunda büyük yaralar açtığı ifade etmek gerekir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 60 Cevabı

1. Yukarıdaki görselde neler görüyorsunuz? Söyleyiniz.

Cevap : Yukarıda yer alan resimde bey otağı görülmektedir. Bey otağında Alplar, oba beyi eşi ve çocukları bir arada bir sofra başında konuşurken görülmektedir.

2. Hakan bir emir vereceği zaman “Hakan ve Hatun buyuruyor ki!” diye başlardı. Hakanın kullandığı bu ifadeden yola çıkarak Türklerde devlet yönetiminde kadının rolünü açıklayınız.

Cevap : Kadınlar aktif olarak rol aldığı görülmektedir. Obada Hakan sefere veya bir yere gittiğinde yerine Hatun görevi üstlenmektedir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 61 Cevabı

Soru : Uygurları, Hunlar ve Kök Türklerden ayıran ekonomik, dinî ve kültürel özellikleri nelerdir? Söyleyiniz.

Cevap : Uygurları, Hunlar ve Kök Türklerden ayıran ekonomik, dinî ve kültürel özellikleri nelerdir? Söyleyiniz.

Uygurlar Hunlar ve Köktürkler den ayran ekonomik ve dini kültürel özellikleri ifade etmek gerekirse şunlardır;

• Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.
• Mimari alanda hanlar hamamlar ve tapınaklar yapmışlardır.
• Yerleşik hayata geçtikten sonra tarımla uğraşmaya başlamışlardır.
• Budizm dinini etkisinde kalarak Maniheizm dinini benimsemişlerdir.
• bu inançlar eşliğinde et yemeği kesmiş ve savaşçı kimliklerini kaybetmişlerdir.
• mimari eserler verirken Türk kültürü örf ve adet beslenmişlerdir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 62 Cevabı

Uygurlara Ait Türeyiş Destanı
Bir gün iki ağacın arasına, gökten bir ışık inmişti. Bunun üzerine iki yandaki dağlar yavaş yavaş
büyümeye başladı. Bu durumu gören Uygurlar ise içlerinde büyük bir saygı duyarak oraya doğru
yaklaştılar. Bütün boylar, reisleriyle beraber bu garip şeyi görmek için yerlerini bırakıp koşmuşlardı.
Yaklaştıklarında gördüler ki ışıklar içinde çocuklar yatıyor. Saygı ile diz çöküp selam verdiler. Çocukları alarak dışarı çıktılar. Beslenip büyütülmeleri için sütannelerine ve dadılara verdiler. Her fırsatta
onlara saygı gösteriyorlar ve ikramda bulunuyorlardı. Çocuklar artık büyüyüp konuşmaya başlayınca
Uygurlardan anne ve babalarını sordular. Onlar da o iki ağacı gösterdiler. Çocuklar ağaçları görünce
onlara tıpkı evladın babasına gösterdiği saygıyı gösterdiler. Ağaçların karşısında diz çöktüler ve yeri
öptüler. Bunun üzerine ağaçlar da dile gelip şöyle dediler:
“Güzel huy ve iyi özelliklerle bezenmiş çocuklar böyle olurlar ve anne ile babalarına saygı gösterirler. Ömrünüz uzun, adınız ünlü ve şöhretiniz de devamlı olsun!” O bölgelerde yaşayan bütün
kavimler, bu çocuklara hükümdar oğullarıymış gibi saygı gösterdiler. Her birine birer ad koydular. Bu
çocuklardan Bögü-Tegin, gerek güzelliği gerekse boyu posu, sabrı, iradesi, ileriyi görüşü bakımından
diğerlerinden daha farklıydı. Ayrıca bütün milletlerin dillerini ve yazılarını da biliyordu. Uygurlar,
onun Han olarak seçilmesi üzerinde birleşti ve büyük şenlikler yaparak onu Hanlık tahtına oturttular.
O, memleketi adaletle döşedi ve zulüm sahifelerini kapadı. Onun etrafındaki adamlar, askerleri, atları
ve halkı gittikçe çoğalmaya başladı.

Soru : Yukarıdaki metinden yola çıkarak Uygurların kültürel özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap : Uygurların kültürel özelliklerin başında anne ve babaları saygılı insanlar oldukları ve törelerine bağlı bir yaşam sürdükleri görülmektedir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 63 Cevabı

Uygurların Yaşamı
Uygurlar kış gelince Turfan’a gelip otururlar ve bahar gelince de Karabalgasun şehrine göç ederlerdi. Uygurların başkenti olan Karabalgasun, aynı zamanda bir ilim ve sanat merkeziydi. Turfan şehri
ticaret yollarının kesiştiği bir merkez olması bakımından önemliydi. Bundan dolayı birçok yabancı
tüccar ve ticaret kolonileri vardı. Kervan işletmek, tüccarları kontrol ederek vergi almak onları zenginleştiriyordu. Ayrıca türlü milletten insanlarla karşılaşıp onların dillerini de öğrenen Uygurların, dünya
görüşleri de gelişiyordu. Kültür ve medeniyette çok önemli ilerlemeler gösteren Uygurların, mani ve
buda dini hakkındaki bilgileri Çinlilerden çoktu.

Soru : Metinden yola çıkarak Uygurların ekonomik, kültürel ve dinî yönleriyle ilgili öğrendiklerinizi aşağıdaki kutucuklara yazınız.

Cevap : Göçebe bir yaşan sürdükleri, ticaret merkezi bulunan bir yerde konakladıkları ve ticaret ile uğraştıkları, ticaret alanlarda bir çok millet kaynaşarak kültürel bir sentez meydana gelmiştir. Dini olarak bir çok din hakkında bilgiler elde ettikleri metinde gözlenmektedir.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 64 Cevabı

Aşağıda verilen açıklamaların hangi Türk devletine ait olduğunu ilgili kutucuğu işaretleyerek belirtiniz. (Aynı açıklamanın birden fazla doğrusu olabilir.)